TK2021 naar demografische en andere kenmerken
U heeft nog van ons tegoed een overzicht van de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 in relatie tot demografische – en achtergrond-kenmerken. Dat zal gebeuren via een aantal kaarten, grafieken en tabellen. Eerder rapporteerden we al de cijfers naar een serie andere kenmerken van gedrag en voorkeuren. En hier treft u een analyse plus diverse kaarten.
Op deze plek treft u o.a. een interactieve kaart aan per stembureau.
Deze informatie laat goed zien hoe groot de verschillen in stemgedrag is onder diverse groepen in de samenleving. Factoren als opleiding/inkomen en leeftijd laten grote verschillen zien tussen groepen voor wat betreft de politieke voorkeur. Een nog sterker bewijs van de segregatie-tendenzen binnen het electoraat.
Naar leeftijd
Op twee manieren is goed te zien hoe groot de verschillen zijn naar leeftijd van de kiezers. Allereerst de grootste partij per gemeente onder de bijna 1 miljoen briefstemmers. Dit is een duidelijk ander plaatje dan van alle kiezers samen. Relatief gezien worden CDA en PvdA onder deze kiezers beduidend meer gekozen dan onder alle Nederlanders en D66 beduidend minder.
En dit is de uitslag onder alle kiezers. Ook hier valt goed te zien dat CDA en PvdA een (zeer) oud electoraat hebben. Meer dan de helft van de kiezers zijn 65 jaar en ouder. Aan de andere kant zien we dat bij VOLT en GroenLinks meer dan de helft van de kiezers jonger dan 35 jaar zijn. Het electoraat van D66 is veel jonger dan van de drie andere grootste partijen. 46% is jonger dan 35 jaar, terwijl dat bij de VVD 23% is, bij de PVV 17% en bij CDA 12%:
CDA en PvdA haalden ruim 20 jaar geleden nog twee derde deel van de stemmen. Inmiddels is dat nog maar 16%. Daarbij is de helft van de kiezers van deze twee partijen ouder dan 65 jaar. Per jaar overlijden in Nederland rond de 150.000 personen, hetgeen bij verkiezingen een tegenwaarde heeft van ruim 2 zetels.
Omdat onder de jongste groep kiezers PvdA en CDA het slecht doen is er sprake van een fors “demografisch lek” bij beide partijen. Als niemand van politieke voorkeur zou veranderen in de komende 10 jaar dan zou dat demografisch lek voor CDA en PvdA, die nu samen 24 zetels hebben behaald, nog eens 8 tot 10 zetels kosten. (Het is natuurlijk volkomen hypothetisch, maar geeft wel aan welk risico de beide partijen hebben als ze niet in sterke mate een jonger electoraat aantrekken).
Naar geslacht
Naar opleiding en inkomen
Eerst een grafiek naar opleidingsniveau. Goed zijn hier de grote verschillen te zien tussen PVV en SP aan de ene kant en D66 en GroenLinks aan de andere kant/
De informatie wordt verder nog in tabellen gepresenteerd. Zie de eerste hieronder ook van opleidingsniveau.
Deze tabellen moeten verticaal gelezen worden en niet horizontaal, zoals de grafiek wel was. Via de kleuren wordt aangegeven of er sprake is van een duidelijk verschil t.o.v. het gemiddelde. Dus onder kiezers met het laagste opleidingsniveau scoort de PVV 24% en D66 3%. Bij de kiezers met het hoogste opleidingsniveau scoort D66 28% en de PVV 3%.
Bij de kiezers met de hoogste inkomens scoren de VVD en D66 het best. Bij de kiezers met de laagste inkomens is het beeld veel diffuser en is de grootste partij maar 14%
Naar religie
Onder degenen die opgeven geen religie te hebben scoort het CDA meestal laag. Onder de Rooms-Katholieke kiezers heeft het CDA een sterke concurrentie van de PVV en VVD. Onder de protestantse kiezers is het CDA wel de grootste.
Onder degenen die regelmatig naar de kerk gaan scoren ChristenUnie, SGP en CDA het sterkst. Samen is dat 56%.
Naar beroep
De VVD is veruit de grootste partij onder ondernemers. Bij degenen die in overheidsdienst zijn doet D66 het relatief goed. Bij de arbeidsongeschikten scoren PVV en SP het best.
Er zijn grote verschillen naar sectoren waarin men werkt.
Naar Stemgedrag bij PS2019
Interessant is om te zien hoe groot de verschuivingen zijn in twee jaar tijd tussen twee verkiezingen. Gemiddeld heeft 63% van de opgekomen kiezers uit 2019 dezelfde partij gestemd.
Hier treft u dus de uitslagen aan naar een groot aantal andere kenmerken van de kiezer.