De Stemming 31-10-2021: Vooraankondiging van de diffuse uitslag van GR2022

De schommelingen in politieke voorkeur zijn de laatste twee maanden vrij beperkt gebleven. Ook de peiling van vandaag laat weinig verschuivingen zien. De grootste verschuiving in de afgelopen vijf weken is de PVV, die 3 zetels is gestegen en daarmee de tweede partij is. De PvdD is in die periode 2 gestegen en komt nu op 9 zetels komt. De hoogste score tot nu toe in onze peilingen. Daarmee verschilt deze partij qua omvang nog maar 1 zetel met de PvdA en is net zo groot als GroenLinks. CDA en D66 zijn de grootste verliezers en BBB is de grootste winnaar.

Onder de oppervlakte zien we toch een electoraat dat toch behoorlijk anders denkt dat op 17 maart. Nog maar 65% van de respondenten kiest dezelfde partij als toen. Zelfs partijen die per saldo fors winnen zijn toch 20 a 25% van hun kiezers van toen kwijtgeraakt.

Om een indruk te geven hoe de verschuivingen tussen de partijen zijn treft u het onderstaande overzicht aan. Alleen als er sprake was van een verschuiving van minstens een halve zetel staat die in het overzicht vermeld. Belangrijk is te beseffen dat een deel van het verlies van een partij ook terug te vinden is in degenen die zeggen “Ik heb partij X gestemd, maar ik weet niet welke partij nu te stemmen”. Bij partijen die fors op verlies staan komt dat doorgaans het vaakst voor.

Bij het CDA is er nog iets anders aan de hand. In ons onderzoek nemen we bij de peiling zelf alleen afgescheiden kamerleden mee als ze een partij hebben gevormd/aangekondigd hebben dat ze aan de verkieizngen mee gaan doen. Daarom staat Pieter Omtzigt/Lijst Omtzigt niet apart vermeld in onze lijst. Maar onder degenen die CDA hadden gestemd en nu niet meer zien we een vrij groot aantal die de keuze gemaakt hebben “andere partij”.  Daarom staat bij het CDA vermeld dat die partij verliest aan Omtzigt. Het CDA heeft daarnaast ook nog het grootste aandeel personen die aangeeft niet te weten welke partij te stemmen.

Bij BBB zien we naast de genoemde partijen ook nog van andere partijen kiezers komen, maar niet boven de grens van een halve zetel voor dit overzicht.

Gemeenteraadsverkeizingen

Over 4,5 maand zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Diverse partijen die het nu goed doen in deze landelijke peiling doen maar in weinig gemeenten mee (ook de PVV). Dat maakt de kans groter dat er -nog meer dan vorige keren- bij de gemeenteraadsverkiezingen op niet-landelijke lijsten/partijen gestemd zal worden. Besef daarbij dat in 2018 al 29% van de stemmen op die niet-landelijke lijsten werden uitgebracht. Ook zou de opkomst wel eens lager kunnen worden dan de 54% uit 2018.

VVD en CDA waren toen het grootst met ruim 13% ieder. Het CDA staat nu ruim 3%. Ook dat zal er voor zorgen dat bij de gemeenteraadsverkiezingen 2022 de landelijke lijsten samen het minder goed zullen gaan doen dan bij de vorige verkiezing/

GroenLinks die bij de Gemeenteraadsverkiezingen in 2018 het goed deed (9%) zal het ook moeilijk krijgen om dat resultaat te handhaven. Maar er lijkt geen landelijke partij te zijn, die wel in veel gemeenten meedoet, die met een uitslag zal komen die fors hoger is dan die van vier jaar ervoor.

De kans is dus groot dat de uitslag op 16 maart 2022 uitermate diffuus zal zijn en qua trend t.o.v. 2018 met grote verschillen per gemeente.