februari 2024 – Peilingen

Dinsdag 6 februari eindigde Omtzigt/NSC abrupt de informatieonderhandelingen met PVV, VVD en BBB. Onduidelijk is op dit moment hoever die informatie was gevorderd en wat precies de reden is voor de breuk. Wel heeft Pieter Omtzigt aan drie journalisten uitleg gegeven en kwam hij ook die avond bij Umberto (RTL).

Deze gebeurtenissen hebben een duidelijke invloed gehad op de electorale voorkeuren, zoals het onderzoek heeft aangetoond bij onze peiling van 9 februari onder 6000 ondervraagden.

NSC en Omtzigt zakken fors terug na breuk - 70869

NSC is 4 zetels gedaald, doordat de NSC kiezers van TK2023 bij deze peiling voor 18% aangeven niet te weten op welke partij te stemmen en dat was een week geleden nog maar 8%. Daarnaast zien we extra overgangen in de richting van PVV en in mindere mate ook naar BBB en CDA. Nog maar 45% van de kiezers van 22 november jl., die NSC stemden,geven nu aan nog NSC te stemmen.

Reactie op de breuk

Aan de kiezers is gevraagd hoe hun reactie is op de breuk in de informatie. Dit is het overzicht afgezet naar het stemgedrag van de kiezers bij de Tweede Kamerverkiezingen. 53% van de Nederlanders reageert negatief op de breuk en 31% positief.

NSC en Omtzigt zakken fors terug na breuk - 70870

Goed te zien is hoe groot de verschillen zijn naar het stemgedrag van de kiezers. Degenen die PVV, BBB, VVD of NSC hebben gestemd bij de Tweede Kamerverkiezingen reageren overwegend negatief.

In de grafiek is ook nog opgenomen de kiezers die op dit moment nog NSC stemmen. Van die groep reageert 35% negatief op de breuk en 22% positief.

NSC en Omtzigt zakken fors terug na breuk - 70871

53% vindt dat er alsnog geprobeerd moet worden de regering PVV, VVD, NSC en BBB te vormen. Onder degenen die nu nog NSC stemmen geeft 48% aan dat dit nog geprobeerd moet worden en 42% niet.

Gewenste regeringscombinaties

Een aantal regeringscombinaties zijn aan de ondervraagden voorgelegd. Dit is de uitslag onder alle Nederlanders.

NSC en Omtzigt zakken fors terug na breuk - 70874

De combinatie van PVV, VVD, NSC en BBB heeft de hoogste score (64%). PVV, VVD, BBB met gedoogsteun van NSC en extra parlementair kabinet 43%.

In de onderstaande grafiek kunt u zien wat de voorkeuren zijn voor deze zes regeringscombinaties naar de huidige stemvoorkeur. U kunt zelf een partij kiezen om te zien wat de cijfers zijn.

Vertrouwen in politici

Ten slotte blijkt ook uit de vertrouwenscijfers van de prominente politici in de afgelopen tijd duidelijk veranderd te zijn. Dit zijn de totaalcijfers van dit moment. Goed is te zien hoe laag Pieter Omtzigt ineens staat. Drie weken geleden stond hij nog op 6.0. En dat was ook nog de laagste score die hij in de afgelopen jaren haalde.

NSC en Omtzigt zakken fors terug na breuk - 70876

Als we naar de huidige vertrouwensscores kijken van de eigen lijsttrekker van de kiezers van TK2023 dan zien we ook hoe duidelijke de scores gedaald zijn van de twee partijen die nu op fors verlies staan: VVD en NSC.

NSC en Omtzigt zakken fors terug na breuk - 70877

In de onderstaande grafiek kunnen de vertrouwensscores bekeken worden van de kiezers van de verschillende partijen.

Voor de electorale positie van NSC is het zorgwekkend dat het vertrouwen in Pieter Omtzigt zo gedaald is.

Op 2 en 3 februari zijn er meer dan 4500 mensen ondervraagd via Peil.nl om te zien hoe de Nederlanders 2,5 maand na de verkiezingen over de formatie denken en hoe de electorale voorkeuren verlopen.

Ten opzichte van twee weken geleden is uit de overgangen-tabellen op te maken dat er wat veranderingen plaats hebben gevonden. Dit is de totale uitslag.

PVV 50 zetels, NSC zakt langzaam weg - 70831

De belangrijkste ontwikkelingen zijn:

De PVV is nog 1 zetel gestegen en staat nu op het all-time-high van 50 zetels. 13 meer dan bij de verkiezingen. De helft van die winst is afkomstig van de VVD.
NSC zakt verder weg. Twee weken geleden was het al 3 zetels minder dan bij de verkiezingen. Nu is het nog 2 zetels minder. Minder dan 60% van de kiezers van NSC geven nu aan die partij weer te stemmen. In december gaf minder dan 10% van de kiezers van NSC aan nu PVV te zullen stemmen. Dat is nu 22%.
BBB die na de verkiezingen 2 zetels won is nu weer terug op de score van de verkiezingen (7).
PvdA/GroenLinks zijn 2 zetels gestegen en terug op het niveau van de verkiezingen. Het komt met name doordat er nu minder kiezers van PvdA/GroenLinks van 22-11-24 een andere partij zeggen dan in december 2023.
Bij de andere partijen valt op dat het CDA geleidelijk aan het stijgen is. De winst is met name afkomstig van VVD en NSC. Ook is er wat beweging bij de SP merkbaar.
De VVD herstelt iets en staat nu op 13 zetels. Dat komt doordat er wat meer VVD-kiezers van de verkiezingen dan 2 weken geleden aangeeft weer VVD te stemmen. Dat is nog steeds wel minder dan de helft van de 1.5 miljoen kiezers van 22-11-23.

Regeringsvoorkeur

Het is duidelijk dat een regeringscombinatie van PVV, VVD, NSC en BBB ver de voorkeur heeft van de Nederlandse kiezers. 72% van de Nederlanders zouden dit een acceptabele uitkomst vinden van de regeringsvorming. Die scores zijn de laatste 2,5 maand amper veranderd.

Onder de kiezers van de vier formerende partijen is de score nog een stuk hoger dan het gemiddelde van Nederland:

PVV 50 zetels, NSC zakt langzaam weg - 70823 Een regering met PVV, NSC en BBB met de VVD in gedoogconstructie scoort beduidend lager. 38% vindt dat een acceptabele uitkomst. Bij de helft van de kiezers van VVD, PVV en NSC is dat wel een acceptabele uitkomst.

Slechts 30% van de kiezers vindt het een acceptabele uitkomst als de PVV niet in de regering zal komen.

PVV 50 zetels, NSC zakt langzaam weg - 70824

Formatie

Ruim de helft van de kiezers verwacht dat voor 1 juli 2024 er een nieuwe regering is aangetreden. De kiezers van de vier partijen, die aan de formatie bezig zijn, denken dat voor ruim 60%. Van de kiezers van PvdA/GroenLinks en D66 is dat 30%.

Een kwart van de kiezers verwacht nog dit jaar nieuwe Tweede Kamerverkiezingen en nog eens een kwart dat ze in 2025 zullen zijn. 70% van de kiezers van D66 en PvdA/GroenLinks denken (hopen) dat.

Op de vraag hoe men het zou vinden als de huidige formatie faalt zeggen de kiezers dit:

PVV 50 zetels, NSC zakt langzaam weg - 70821

61% beoordeelt het negatief. Kiezers van de vier partijen, die bij de formatie betrokken zijn, reageren negatiever dan het gemiddelde van Nederland.

Een vrijwel net zo hoog percentage geeft aan dat er dan nieuwe verkiezingen moeten worden gehouden. 37% geeft aan dat bij het mislukken van deze formatiebesprekingen andere partijen moeten proberen een regering te vormen.

PVV 50 zetels, NSC zakt langzaam weg - 70820

Mochten er nieuwe verkiezingen komen dan geeft de helft van de kiezers van de VVD van de verkiezingen in november de voorkeur aan een andere lijsttrekker dan Dilan Yeşilgöz. Van de kiezers, die nu aangeven VVD te stemmen geeft een kwart dat aan.

Bij kiezers van PvdA/GroenLinks vindt 30% dat iemand anders dan Frans Timmermans de lijsttrekker van die combinatiepartij zou moeten worden.