Al sinds de start van de Mexicaanse griep in het voorjaar van 2009 worden via Peil.nl met grote regelmaat dezelfde vragen gesteld of men mensen kent met griep in de omgeving van die respondenten. Daarnaast is er nog een set van andere vragen gesteld in relatie tot griep en griep-epidemie.
Ook dit jaar hebben we die vragen af en toe gesteld, zodat we ook vergelijkingen in de tijd kunnen maken.
Het RIVM bepaalt wekelijks de omvang van de griep in Nederland op basis van de opgaves van huisartsen van het aantal Nederlanders, die naar de huisartsen zijn gekomen met influenza-achtige verschijnselen. Als het aantal bezoeken per 100.000 Nederlanders twee weken achter elkaar boven de 58 is, is er sprake van een griepepidemie. Ieder seizoen is dat kort of lang het geval.
De langse griepperiode de afgelopen 25 jaar was in 2014/2015 (21 weken). Ook twee jaar ervoor en drie jaar erna duurde de epidemie rond de 20 weken. Tijdens de Mexicaanse griep (2009-2010) duurde het 10 weken.
Via Peil.nl vragen we met grote regelmaat sind 2009 of men iemand kent (uitgesplitst in gezin, kennisenkring en werk) die griep heeft. De laagste score die gemeten was, werd direct aan het begin vastgesteld in april 2009: 12%. Dat was een soort van nulmeting voor Peil.nl voorafgaande aan de Mexicaanse griep die in het najaar 2009 naar Nederland zou komen. Tegelijk met die meting van Peil.nl meldde het RIVM 15 patienten per 100.000 bij de huisarts.
De rest van de cijfers van Peil.nl en RIVM tussen 2009 en 2018 treft u aan in de volgende tabel.
Nu hoeft het niet zo te zijn dat als de ondervraagden stellen dat er iemand griep heeft, dat dit ook inderdaad het geval is, maar de tabel laat wel duidelijk zien dat er een sterke relatie is tussen de ontwikkeling van de cijfers van Peil.nl en die van het RIVM. Daarbij is het ook dat een behoorlijk deel van degenen die griep hebben niet bij de huisarts zijn terecht gekomen.
Als in een normaal griepseizoen (volgens het RIVM) ongeveer 10% van de Nederlanders griep krijgt zijn dat rond de 1,7 mensen. Stel dat in de periode van 26 weken gemiddeld per week 60 mensen per 100.000 naar de huisarts gaan met griepverschijnselen dan is het totale aantal in het seizoen rond de 250.000. Op basis hierva kan dus gesteld worden dat 1 op 5 of 1 op 6 van degenen die griep krijgen niet naar de huisarts gaan (volgens de cijfers van het RIVM).
Bekijken we de tabel nog eens aandachtig dan zien we dat de enige “a-typische”score is die van het najaar van 2009. Dat was de week waarin de Mexicaanse Griep het sterkste heerste in Nederland en een week voordat er massaal werd ingeënt.
Nu gaan we over naar de metingen in 2020. Het is volgens het RIVM tot eind februari één van de drie mildste griepperiodes geweest van de laatste 25 jaar. Alleen tussen week 5 en 7 was de score van het RIVM rond de 70 patienten bij de huisarts per 100.000. In week 8 daalde het onder de epidemie-grens van 58.
Enkele dagen gelden stelde het RIVM de week ervoor het aantal weer fors gestegen is (naar meer dan 100). Dat kan samen hangen met de publiciteit rondom het coronavirus, dus dat dan meer mensen naar de huisarts gaan dan normaal. RIVM rapporteerde ook dat in Zeeland, Brabant en Limburg de stijging het grootst was.
Verwacht kan worden dat het RIVM in de loop van deze week zal melden dat de cijfers van de afgelopen week ook boven de 100 zijn geweest en de griep-epidemie is “doorgestart” zoals het genoemd wordt. Net zoals destijds bij de Mexicaanse Griep kan die toename van de bezoeken aan de huisarts (mede) komen door de extra publicitaire aandacht voor het Corona-virus.
Interessant is dus om te zien wat onze Peil.nl metingen waren in de afgelopen weken. Er is bewust een peilng geweest in week 4, toen alleen in China die virus was uitgebroken, twee weken geleden en dit weekend. Ook kunnen we de ontwikkeling van de scores bekijken in het zuiden van het land.
Eerst de grote tabel weer.
Ook de hogere cijfers in de laatste week van Peil.nl kan betekenen dat de Nederlanders wat eerder denken dat er sprake van griep of griepachtige verschijnselen dan onder normale omstandigheden.
Wel is het zo dat de scores (zowel van Peil.nl als van RIVM) nog beduidend lager zijn dan het hoogtepunt van de Mexicaanse griep in november 2009. Maar het Corona-virus is natuurlijk niet hetzelfde als een speciale variant van een griep, zoals toen in 2009 het geval was.
Ten slotte is het interessant de cijfers te bekijken van Peil.nl in de verschillende delen van het land bij de drie metingen in 2020.
In week 5 meldde respondenten in de drie zuidelijke provincies dat 28% iemand kende met griep (heel Nederland 27%). Ook in week 9 (28 februari jl) waren de cijfers in de drie zuidelijke provincies gelijk aan die van heel Nederland (23%).
Deze week zien we echter wel verschillen. In Zuid meldt nu 37% iemand te kennen met griep. In Noord is dat maar 23%. Dat laatste cijfer is hetzelfde als 4 weken eerder.
Ten slotte hebben we deze week ook gevraagd of men denkt dat de persoon met griepachtige verschijnslen dat heeft door het Corona-virus. Dat hebben we alleen gericht op de mensen met klachten uit het eigen gezin. 8% van alle Nederlanders zegt op dit moment dat iemand in het eigen gezin griep heeft (dat was 6 weken geleden 7%). Bijna de helft ervan denkt dat er sprake is van het Coronavirus (!). 11% van de mensen in Brabant meldt dat iemand in het eigen gezin griep heeft. 4% in Brabant denkt dat iemand in het eigen gezin het Corona-virus heeft.
Zowel uit de cijfers van het RIVM als van Peil.nl is niet op te maken of er echt sprake is van een toename sinds week 7 van griepachtige verschijnselen. Noch dat we via deze manier de omvang van het Corona-virus kunnen bepalen. De cijfers van Peil.nl worden bepaald door de perceptie van de respondeenten. De cijfers van het RIVM worden bepaald door het gedeelte van griep-patienten die zich bij de huisarts meldt.
Ook de volgende weken zullen we deze peilingen doen en ook nog de relatie leggen met andere vragen die we ook tijdens onze peilingen sinds 2009 over griep hebben gesteld.
Bekijk verder:
- Reactie op de maatregelen van de regering. Klik hier.
- De scholen open of dicht. Klik hier.
- De financiele gevolgen van de crisis. Klik hier.
- Of ga terug naar het totale overzicht van de vier onderzoeken. Klik hier.
