De Stemming 17-10-2021: 7 maanden na TK2021
Nu het exact 7 maanden geleden is dat de Tweede Kamerverkiezingen zijn gehouden, gaan we vandaag de vergelijking maken tussen de uitslag nu en die van 7 maanden geleden in relatie tot een aantal demografische kenmerken.
De uitslag van vandaag verschilt weinig van die van de vorige week. Ten opzichte van zes maanden geleden zijn de grote verliezers CDA (-10) en D66 (-7). Daarnaast verloor FVD 2 zetels. De grote winnaar is BBB (+6). Daarnaast is VOLT 3 zetels gestegen en wonnen, PVV, PvdA, PvdDieren en JA21 2 zetels. In het onderzoek is geen aparte partij “Lijst Omtzigt” opgenomen, omdat we bij ons wekelijks onderzoek de lijn volgen dat we alleen partijen mee laten lopen, die aan de verkiezingen hebben meegedaan of aankondigen dat te zullen doen en dan minstens een goede kans op 1 zetel hebben. Dat is tot nu toe niet het geval met Lijst Omtzigt. (De keren dat we apart gevraagd hebben wat de uitslag zou zijn als Omtzigt met een eigen partij mee zou doen, dan zou dit partij rond de 25 zetels halen).
Ten aanzien van vier demografische kenmerken zullen we de verschuivingen laten zien in deze zeven maanden: Leeftijd, geslacht, inkomen en opleidingsniveau.
Leeftijd
Dit was de uitslag naar leeftijd. (Alle tabellen moet u verticaal lezen. Dus per kolom).
De uitslag van dit weekend geven we weer met de mate van verschuiving in de afgelopen zes maanden. Met behulp van de kleurcodes is goed de orde van de grootte van de stijging of de daling te zien. Terwijl het CDA bij de verkiezingen 20% haalde van de stemmen van de groep boven de 65 jaar, staat dat percentage nu nog maar op 8%, dat is 12% minder. Dat laatste leest u in de tabel terug.
In deze tabel is BBB onderaan wel apart opgenomen. Op 17 maart stond die partij (die 1% haalde) nog onder de groep “overige” partijen. Voor de berekeningen zijn we ervan uitgegaan dat BBB in iedere kolom toen 1% had gehaald.
Geslacht
Dit zijn de tabellen naar de factor geslacht.
Inkomen
Naar de factor inkomen zien we deze verschuivingen.
Opmerkelijk is de verschuiving van de VVD. Terwijl het totaalpercentage niet verschoof zien we een groot verschil in patroon naar inkomen. Bij de hoge inkomens zien we een duidelijke stijging en bij de lage inkomens een duidelijke daling.
Opleiding
Ten slotte zien we de verschuivingen naar hoogste opleidingsniveau.
En dit zijn de verschuivingen. Ook hier is te zien dat er een verschillend patroon is bij de VVD naar niveau
Samenvatting
Bij de partijen met de grootste verschuivingen valt het volgende op:
- Het CDA verliest zowel absoluut als relatief het sterkst in de groep boven de 65 jaar. Dat was de groep waar het CDA het grootste aantal kiezers vandaan haalde.
- D66 raakt de meeste kiezers kwijt onder de 45 jaar. Daarbj is het verlies onder vrouwen duidelijk groter dan onder mannen,
- BBB wint over de hele linie. Maar doet het relatief beter onder de lager opgeleiden dan de hoger opgeleiden.
- Terwijl de VVD gelijk is gebleven in deze zes maanden zijn er wel duidelijke verschuivingen te zien naar kenmerken. Er is een duidelijke stijging te zien bij kiezers met een hoger inkomen en opleiding en een duidelijke daling bij kiezers met een lager inkomen en opleiding