Stemming 12-12-21: VVD glijdt langzaam af
De peiling van deze week verschilt bij alle partijen geen of slechts één zetel t.o.v. de vorige week. Alleen bij de VVD zien we een daling met twee zetels naar 30 zetels
Daarmee staat de VVD op het laagste punt sind half april. Besef dat na het tumultueuze debat op 1 april de VVD op 28 zetels stond, D66 op 25 en CDA op 15. Maar een week later was de VVD al weer gestegen naar 31.
Sinds half april zijn D66 en CDA samen 16 (!) zetels kwijtgeraakt en die zijn vrijwel allemaal -direct of indirect- terecht gekomen bij BBB, JA21 en Volt, die samen nu 15 zetels hoger staan dan ze hebben gehaald bij de Tweede Kamerverkiezingen. Dit is de uitslag van vandaag.
In de komende week zal -naar verwachting- het concept regeerakkoord bekend worden gemaakt en in de weken erna, wie er in het kabinet gaan zitten. Het is de vraag of dat nog grote verschuivingen ten gevolge zal hebben voor de electorale positie van de vier regeringspartijen.
De ervaring leert dat als er veel onvrede is in de samenleving over regering en politiek, zoals dat nu is, dat bij het bekend worden van een regeerakkoord eerder het gevoel zal komen van het glas is half leeg dan half vol.
Aan de andere kant is de electorale positie van het CDA en D66 t.o.v. de verkiezingen dusdanig verzwakt, dat niet goed voor te stellen is dat die twee partijen na het bekend worden van het regeerakkoord nog duidelijk zullen gaan dalen. Zeker D66 zou nog wel eens electorale winst kunnen halen als het akkoord een duidelijk D66-signatuur heeft.
Electoraal gezien wordt de belangrijkste vraag hoe de VVD-kiezers zullen reageren op het regeerakkoord. Want het gevaar voor de VVD zal zijn dat als dat akkoord een te sterk D66-signatuur heeft het electoraal negatief zal uitwerken. Partijen rechts van de VVD (en dat zijn er inmiddels steeds meer) zouden daarvan kunnen profiteren.
Dit zou ook gevolgen kunnen hebben van de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen over drie maanden. Maar bij die verkiezingen zal in de meeste gemeenten geen van deze vier (PVV, FVD, JA21, BVNL) meedoen. Dat zal de positie dan van lokale partijen bij die verkiezingen verder versterken.