De Stemming 26-9-2021: Na de Algemene beschouwingen

Het onderzoek onder de ruim 2700 respondenten is deels uitgevoerd op vrijdag en deels op zaterdag. De ontwikkelingen rondom Mona Keizer zoals die zaterdag verliepen zitten er beperkt in. 

De peiling van na de Algemene Beschouwingen laten beperkte verschuivingen zien. De enige verschuiving van 2 zetels is die van het CDA. Die gaat 2 zetels naar beneden en staat nu op 5 zetels. Tien minder dan een half jaar geleden tijdens de verkiezingen. Zoals aangegeven kan niet vastgesteld worden of en in welke mate de ontwikkelingen rondom Mona Keizer daar een invloed op gehad heeft. Het CDA staat nu op de 12e plaats.

Bekijken we de verschuivingen sinds de Tweede Kamerverkiezingen dan is het dus duidelijk dat de midden-combinatie VVD, D66 en CDA samen 14 zetels hebben verloren, waarvan er 3 in de afgelopen week. Van die zetels zijn 6 bij BBB gekomen, 3 bij PvdA+GroenLinks gekomen en 3 bij Volt. Het totaal aantal zetels van PVV, FVD, JA21 en BVNL is in die periode 1 gedaald. Ten dele komt dat ook doordat deze partijen, net zoals het CDA, samen verloren hebben aan BBB. De ChristenUnie is in die periode 2 gestegen en PvdD 1.

Aan de respondenten is gevraagd welke politici tijdens de Algemene Beschouwingen positief hadden onderscheiden. Men mocht maximaal 3 politici noemen. Dit waren de politici, die door 10% of meer personen werden genoemd:

• Omtzigt (29%)
• Rutte (17%)
• Wilders (17%)
• Jetten (16%)
• Van der Plas (15%)
• Klaver (15%)
• Hermans (14%)
• Marijnissen (13%)

Men mocht ook maximaal drie politici noemen, die men zich negatief vond onderscheiden. Dit is dan de top-5.

• Baudet (55%)
• Rutte (29%)
• Wilders (26%)
• Jetten (18%)
• Klaver (15%)

Zowel FVD als de PVV zijn de afgelopen week iets gestegen. In combinatie met de bovenstaande cijfers laat dat zien dat fors negatieve scores bij een deel van het electoraat (in de hand gewerkt door polarisatie tijdens het debat) onder de eigen aanhang eerder positief werkt. Dat is o.a. mede te zien (hoewel de verschuivingen klein waren), dat JA21 een deel van hun originele winst, weer aan het inleveren is. (De partij stond een aantal weken geleden op 6 zetels, en nu op 4).

BBB/Van der Plas lijkt een fenomeen op zich. Van der Plas trekt kiezers aan van vrijwel alle partijen. De partij scoort nu bijna 5%. Van de CDA- en FVD-kiezers geeft nu meer dan 10% aan BBB te zullen stemmen, bij de PVV is dat 6%. Bij de meeste andere partijen zien we scores tussen de 2 en 3%. Bij VVD en GroenLinks is dat rond 1%.