De Stemming 23-5-2021: formatie nog steeds zeer ingewikkeld
De electorale verhoudingen onder de kiezers zijn t.o.v. de vorige week niet veranderd. CDA en FVD op fors verlies, de nieuwkomers JA21, Volt en BBB op duidelijke winst.
Net zoals 3 weken geleden hebben we mogelijke uitkomsten van de formatie voorgelegd aan de kiezers. Met de vraag wat hun reactie daarop zou zijn. Dan blijkt dat er electoraal gezien een fors probleem ligt. Want het oordeel over een mogelijke uitkomst tussen met name de kiezers van VVD en D66 verschilt sterk.
We hebben drie mogelijke reacties voorgelegd per combinatie: Positief, Neutraal of Negatief.
Dit zijn de grafieken van de negatieve reacties op een bepaalde uitkomst.
Als de VVD een regering gaat vormen met daarin GroenLinks is dat voor minstens twee derde deel van de VVD-kiezers een negatieve uitkomst van de formatie (79% reageert daarop negatief). De combinatie VVD-D66-CDA-PvdA levert een beduidend lagere negatieve reactie (34%). Onder de CDA-kiezers zien we min of meer vergelijkbare cijfers.
Combinaties met JA21 of ChristenUnie laten hogere negatieve scores zien bij de D66-kiezers, terwijl die bij VVD en CDA laag zijn. Alleen een minderheidskabinet met daarin VVD, D66 en CDA laat bij de kiezers van de betrokken drie partijen een negatieve score zien van lager dan 30%.
Als we bij dit overzicht mede in beschouwing nemen dat het CDA electoraal er slecht voor staat (2 maanden na de verkiezingen scoort deze partij nog maar 11 zetels) en er ook nog sprake is van andere electorale verhoudingen in de Eerste Kamer, dan lijkt dit sterk op een Gordiaanse Knoop.
En dan heb ik de mogelijke negatieve reacties van de kiezers van andere partijen dan de VVD op een continuering van Mark Rutte als premier nog niet eens meegenomen in dit overzicht. De barriere tegen hem onder D66-kiezers lijkt in de tijd gezien af te nemen, maar onder CDA-kiezers is dat minder het geval. Van die laatste groep kiezers zegt meer dan 40% dat ze zeker niet willen dat hij weer premier wordt.